W dniach 13–14 czerwca 2012 r. odbyło się 14. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 9 ustaw, do 2 wprowadziła poprawki. Zdecydowała też o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy i podjęła 2 uchwały okolicznościowe. Ponadto Senat dokonał zmian w składach Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Spraw Zagranicznych. Senatorowie zapoznali się też z informacją o wynikach działalności Centralnego Biura Antykorupcyjnego w 2011 r., którą przedstawił jego szef Paweł Wojtunik.

W obecności ambasadora Republiki Słowackiej Vasila Grivny i chargé d’affaires ambasady Węgier w Polsce Petera Szeraticsa odbyła się również debata na temat sytuacji bieżącej i perspektyw rozwoju Grupy Wyszehradzkiej. Wcześniej podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Janusz Cisek przedstawił senatorom informację na temat aktualnej sytuacji Grupy Wyszehradzkiej, perspektyw jej dalszego rozwoju oraz celów polskiego przewodnictwa w niej.

Z inicjatywy senatora Janusza Sepioła Senat podjął również uchwałę w związku z objęciem z dniem 1 lipca 2012 r. przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej. Za szczególnie ważne Izba uznała kształtowanie wspólnego stanowiska krajów Grupy Wyszehradzkiej w sprawach przyszłości polityki spójności i wieloletnich ram finansowych, corocznej procedury budżetowej i bezpieczeństwa energetycznego. Senatorowie zwrócili się do rządu polskiego o rozważenie dalszego istotnego zwiększenia finansowego wsparcia dla Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego, zwłaszcza z myślą o realizacji projektów wyszehradzkich oraz jego funkcji stypendialnych, a także rozwijaniu współpracy w formule V4+.

Zaapelowano też do polskich samorządów oraz organizacji pozarządowych, by w roku polskiego przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej zwiększyły intensywność działań na rzecz zbliżenia środowisk i instytucji krajów grupy, upowszechniania ich historii, dorobku kulturalnego oraz wymiany idei i ludzi. Za podjęciem uchwały głosowało 90 senatorów, 1 był przeciw.

Izba jednomyślnie, 85 głosami, podjęła też uchwałę z okazji obchodów 100-lecia urodzin ppłk. hm. Zygmunta Szadkowskiego (1912–1995). W ten sposób senatorowie złożyli hołd ostatniemu przewodniczącemu Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie ppłk. hm. Zygmuntowi Szadkowskiemu – jednemu z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej emigracji w Wielkiej Brytanii, odznaczonego Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski.

„Przywołujemy postać i dokonania ppłk. hm. Zygmunta Szadkowskiego, mając nadzieję, że stanie się On dla młodego pokolenia Polaków moralnym autorytetem i wzorcem do naśladowania w codziennej odpowiedzialności za Ojczyznę” – napisano w uchwale. Jej projekt wniosła Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.

Senat rozpatrzył ponadto uchwałę Sejmu RP usuwającą niezgodności w ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych i wprowadził do niej 2 poprawki. Za podjęciem uchwały z poprawkami opowiedziało się 62 senatorów, 27 było przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Pierwsza zmiana, autorstwa senatora Kazimierza Kleiny, ma na celu uzupełnienie, zawartego w art. 17 ustawy o SKOK, katalogu organów spółdzielczej kasy oszczędnościowo kredytowej o walne zgromadzenie. Poprawka druga, zaproponowana przez Komisję Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisję Ustawodawczą, określa czas (24 miesiące od wejścia w życie ustawy) obowiązywania przepisu art. 91 ust. 1 ustawy o SKOK, który reguluje kwestie ochrony depozytów zgromadzonych w kasach. Poparcia nie uzyskały 2 poprawki mniejszości komisji budżetu i ustawodawczej.

Z wnioskiem o usunięcie niezgodności wystąpił prezydent RP po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 12 stycznia 2012 r. (sygn. akt Kp 10/09), w którym TK uznał, że przepisy art. 17 pkt 1 i art. 91 ust. 1 i 2 ustawy z 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych są niezgodne z konstytucją. Jednocześnie trybunał stwierdził, że przepisy te nie są nierozerwalnie związane z całą ustawą.

Sejm w uchwale w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie o SKOK, podjętej 25 maja 2012 r., uchylił jej art. 17, dotyczący organów kas oraz ust. 1 i 2 w art. 91, które dotyczyły bezpieczeństwa finansowego depozytów pieniężnych zgromadzonych w SKOK.

Warto przypomnieć, że w 2009 r. Sejm i Senat usunęły niezgodności w ustawie z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw.

Wśród ustaw przyjętych na 14. posiedzeniu bez poprawek znalazła się m.in. nowelizacja ustawy o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, której projekt przygotował rząd. Określa ona wymogi dla wódek czystej i smakowej, które na etykiecie mają oznaczenie geograficzne „Polska Wódka/Polish Vodka”. Jeśli producent zdecyduje się na używanie tej nazwy – co jest fakultatywne – to wódka przez niego wytwarzana musi spełniać szczególne wymagania jakościowe, surowcowe i technologiczne: nie zawierać dodatków innych niż woda albo wódka smakowa – o nadanym jej dominującym smaku innym niż smak surowców użytych do jej wyrobu, zawierać naturalne środki aromatyczne, a w szczególnych wypadkach – barwniki, maksymalny poziom cukru nie może przekraczać 100 g na 1 l czystego alkoholu. Nowelizacja ogranicza katalog surowców, z których można produkować alkohol z oznaczoną etykietą, do: żyta, pszenicy, owsa, jęczmienia lub pszenżyta albo ziemniaków, tradycyjnie uprawianych w Polsce. Ponadto cały proces produkcji alkoholu z tą etykietą musi odbywać się w naszym kraju. Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek przedstawiła Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Senatorowie poparli go jednomyślnie, 93 głosami.

Izba przyjęła także bez poprawek (63 głosy za, 30 – przeciw) nowelizację ustawy o organizacji rynku rybnego, dostosowującą przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Zgodnie z nim, m.in. tzw. pierwszą sprzedaż ryb, które są objęte wzmożoną ochroną lub nadzorem, ograniczono tylko do centrów pierwszej sprzedaży. To wyodrębnione w porcie rybackim lub przystani rybackiej miejsca, wyposażone w niezbędną infrastrukturę i przeznaczone do prowadzenia sesyjnej lub aukcyjnej sprzedaży ryb. Takie centra znajdują się w Helu, Władysławowie, Darłowie, Ustce i Kołobrzegu. W pierwotnym brzmieniu ustawa przewidywała, że pierwsza sprzedaż miała się odbywać w centrach pierwszej sprzedaży lub innym miejscu określonym przez ministra właściwego ds. rybołówstwa. Projektodawcą nowelizacji był Senat. O przyjęcie nowelizacji bez poprawek wnosiła Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jej mniejszość zaproponowała 1 poprawkę, w trakcie debaty propozycję zmiany zgłosił także senator Jerzy Chróścikowski.

Zgodnie z wnioskiem Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, której sprawozdawcą na posiedzeniu był senator Andrzej Pająk, Senat jednomyślnie, 91 głosami, przyjął bez poprawek również ustawę o dokumentach paszportowych. Przewiduje ona wydłużenie z 12 miesięcy do 5 lat okresu, na jaki wydawany jest paszport dziecku, które nie ukończyło 5 lat. W tym celu zrównuje zasady wydawania paszportów małoletnim w wieku do lat 5 i małoletnim do 13 lat. Przy składaniu wniosku o wydanie paszportu dziecku nie będzie wymagana jego obecność. Ustawa rezygnuje także z zasady, zgodnie z którą małoletniemu do lat 5 wydaje się paszport tymczasowy, a paszport zwykły jedynie na żądanie rodziców. Wszystkie paszporty małoletnich mają być paszportami zwykłymi.

Z poprawkami senatorowie przyjęli natomiast nowelizację ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, uchwaloną z przedłożenia poselskiego, wprowadzającą mechanizm nowacji rozliczeniowej. Dotyczy ona rozliczania transakcji zawieranych na rynku finansowym (giełdy papierów wartościowych i rynki pozagiełdowe). Polega m.in. na tym, że w chwili przyjęcia przez izbę rozliczeniową transakcji do rozliczenia izba – która tym samym staje się bezpośrednio odpowiedzialna za rozliczenie transakcji – wstępuje w prawa i obowiązki stron umowy, czyli sprzedającego i kupującego. Wzmacnia to znacznie system dokonywania rozliczeń, gdyż izba rozliczeniowa musi doprowadzić do rozliczenia transakcji, choćby wiązało się to z wykorzystaniem jej własnego majątku w celu spełnienia świadczeń. Polska jest jednym z ostatnich krajów, w których rozwiązanie to nie zostało uregulowane w przepisach. W nowelizacji rozszerzony został także katalog transakcji objętych ochroną w zakresie postępowań upadłościowych, naprawczych i egzekucyjnych oraz likwidacyjnych o transakcje warunkowe, tzw. repo. Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wniosła o wprowadzenie 7 poprawek do ustawy. Izba poparła 2 z nich i 3 zmiany zaproponowane przez senatora Kazimierza Kleinę. Poprawki mają charakter redakcyjny, doprecyzowujący, zapewniają też ustawie konsekwencję w zakresie rozróżnienia między obowiązkami wynikającymi z rozliczenia transakcji oraz prawami lub obowiązkami wynikającymi z samej transakcji. Za przyjęciem całości nowelizacji w takim kształcie opowiedziało się 63 senatorów, a 29 wstrzymało się od głosu.

Senat 62 głosami, przy 28 – przeciw i 1 wstrzymującym się, zdecydował również o przyjęciu z 3 poprawkami doprecyzowującymi, zaproponowanymi przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, nowelizacji ustawy o ujawnianiu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Dzięki zmianom w niej zawartym samorządy uzyskały dodatkowy czas na uzupełnienie informacji o nieruchomościach sektora publicznego. Nowelizacja wydłuża do 66 miesięcy termin – liczony od 19 listopada 2007 r., tj. od daty wejścia w życie ustawy – w jakim starostowie mają obowiązek uzupełnić wykazy nieruchomości sektora publicznego (państwowe i samorządowe) na poziomie powiatowymi przekazać je organom takim jak np. marszałkowie województw, wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast.

Izba zdecydowała ponadto o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo bankowe, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz ustawy o funduszach inwestycyjnych, dostosowującego system prawa do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z 15 marca 2011 r. (P 7/09) i 11 lipca 2011 r. (P 1/10). Projekt poparło 91 senatorów. Senat proponuje, aby dokumenty bankowe i funduszy sekurytyzacyjnych w postępowaniu cywilnym nie miały statusu dokumentów urzędowych nie tylko w odniesieniu do konsumentów, lecz także innych podmiotów, w tym przedsiębiorców.

Senatorowie zapoznali się też z informacją o wynikach działalności Centralnego Biura Antykorupcyjnego w 2011 r., którą przedstawił szef CBA Paweł Wojtunik. Jak podkreślił, w 2011 r., podobnie jak w latach ubiegłych, CBA skupiło swoją aktywność na przeciwdziałaniu zagrożeniom dla kluczowych zamówień publicznych, procesów prywatyzacyjnych oraz realizacji programów rządowych, w szczególności objętych tzw. tarczą antykorupcyjną. Zadania te zostały rozszerzone o osłonę projektów inwestycyjnych z zakresu energetyki, wykorzystywania środków unijnych, realizacji Polskiego Programu Energetyki Jądrowej, a także inwestycji związanych z realizacją projektów powiązanych z Euro 2012. Szef CBA poinformował, że w 2011 r. wzrosła liczba prowadzonych postępowań przygotowawczych i przedstawionych zarzutów, a także analiz przedkontrolnych oraz kontroli prowadzonych przez biuro.