W dniach 5 i 6 lipca 2012 r. odbyło się 15. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 4 ustawy, do 2 wprowadziła poprawki. Zdecydowała też o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw i podjęła uchwałę okolicznościową z okazji 90. rocznicy powrotu części Górnego Śląska do Polski.

Senat przyjął Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2011 roku wraz z Informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2011 roku. Zapoznano się także z informacją rządu przygotowaną dla Sejmu i Senatu na temat udziału Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec – grudzień 2011 r., czyli podczas polskiej prezydencji.

Na 15. posiedzeniu senatorowie poparli ustawę o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych. Jej przyjęcie bez poprawek rekomendowała Komisja Gospodarki Narodowej. Ustawa zakłada, że małe i średnie firmy, a także mikroprzedsiębiorstwa, które pracowały przy budowie autostrad, a nie otrzymały zapłaty za pracę, będą mogły zwrócić się do generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad. Będzie on mógł wypłacić im pieniądze z Krajowego Funduszu Drogowego, a następnie odzyskać od wykonawców, którzy nie zapłacili. Resort transportu przygotował tę specustawę po tym, jak podwykonawcy pracujący przy jednym z odcinków A2 między Łodzią a Warszawą zagrozili protestami po ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej firmy DSS, która była im winna pieniądze. Podczas prac sejmowych ustawa wzbudzała liczne kontrowersje. Wskazywano m.in., że nie obejmuje wszystkich poszkodowanych przedsiębiorców i dlatego może być uznana za niekonstytucyjną.

Podczas senackiej debaty o zgodność z konstytucją pytał m.in. senator Włodzimierz Cimoszewicz. Jak stwierdził, ustawa nie uwzględnia dużych firm, a tylko interesy małych, średnich i mikroprzedsiębiorstw. Marszałek Bogdan Borusewicz powołał się na opinię Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w której wyrażono obawę, że płacenie podwykonawcom pieniędzmi z Krajowego Funduszu Drogowego może być uznane za niedozwoloną w Unii Europejskiej pomoc publiczną.

Zdaniem senatora Grzegorza Czeleja, ustawa wychodzi naprzeciw dramatycznej sytuacji tysięcy małych i średnich przedsiębiorstw, którym potrzebna jest natychmiastowa pomoc.

Odpowiadając na pytania senatorów, wiceminister transportu Maciej Jankowski stwierdził, że koszty specustawy wyniosą około 100–110 mln zł i będą stanowić niewielki procent realizowanych w Polsce inwestycji drogowych o łącznej wartości 8 mld zł. Przypomniał, że dotyczy ona głównie podwykonawców pracujących przy budowie autostrad A1, A2 i A4, a także usługodawców i dostawców. Podwykonawcy pracujący tylko przy jednym z odcinków A2 między Strykowem a Konotopą szacują swoje roszczenia na około 40 mln zł. Odnosząc się do zastrzeżeń dotyczących zgodności ustawy z konstytucją i z prawem unijnym, wiceminister transportu przyznał, że takie ryzyko rzeczywiście istnieje. „Uznaliśmy jednak, że w tym wypadku warto je podjąć, ponieważ sytuacja jest dramatyczna” – powiedział. Wyjaśnił także, że zapłacenie przedsiębiorcom z funduszu drogowego nie będzie, w opinii resortu, pomocą publiczną, a raczej pożyczką, ponieważ Skarb Państwa będzie odzyskiwał pieniądze od wykonawców, którzy nie zapłacili. Pierwszego dnia obrad Senat podjął okolicznościową uchwałę z okazji 90. rocznicy powrotu części Górnego Śląska do Polski. W dokumencie przypomniano historię tych ziem i oddano hołd bohaterom powstań śląskich za ich bezprzykładne męstwo i poświęcenie. Podkreślono cenę, jaką Ślązacy zapłacili za swój patriotyzm, m.in. prześladowaniami w czasie okupacji hitlerowskiej, wywózkami do ZSRR po wkroczeniu Armii Czerwonej i szykanami w czasach PRL. Jak stwierdzono, przechowywane przez wieki w śląskich rodzinach polskość i miłość do Ojczyzny wzbudzają najwyższy szacunek i wyrazy uznania. Według Izby, to takie właśnie postawy przyczyniły się ostatecznie do spełnienia nadziei o powrocie Śląska do Macierzy i mogą być wzorem dla współczesnych i przyszłych pokoleń, dla których historia Śląska to nadal obszar wymagający rzetelnych badań i obiektywnego spojrzenia.

Senacka uchwała wpisuje się w kontekst odradzającej się obecnie na Śląsku świadomości odrębności regionalnej, m.in. działalności Ruchu Autonomii Śląska. Senat, podejmując tę uchwałę z inicjatywy wicemarszałek Marii Pańczyk-Pozdziej, reprezentującej okręg wyborczy obejmujący Gliwice oraz powiaty gliwicki i tarnogórski, chce zaznaczyć, że Śląsk był zawsze ważną częścią Polski i taką pozostanie.

Podczas 15. posiedzenia Izba poparła także ustawę o ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., która jest pierwszym międzynarodowym aktem prawnym całościowo ujmującym prawa osób niepełnosprawnych. Zawiera ona przepisy zakazujące dyskryminowania niepełnosprawnych, a także nakazujące tworzenie warunków do korzystania przez nich z praw na równi z innymi osobami oraz wprowadzenie rozwiązań specjalnie do nich adresowanych. Dokument podkreśla znaczenie, jakie dla osób niepełnosprawnych mają samodzielność i niezależność. Zwraca uwagę na potrzebę ich udziału w procesach decyzyjnych, a także znaczenie dostępności opieki zdrowotnej, edukacji, informacji i komunikacji. Poprawki zaproponowano natomiast do ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i nowelizacja kodeksu postępowania karnego. Izba zdecydowała o wniesieniu do Sejmu dwóch projektów ustaw: ustawy o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Kodeks wyborczy oraz ustawy o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Obie inicjatywy ustawodawcze wykonują wyroki Trybunału Konstytucyjnego.

Podczas obrad wysłuchano informacji rządu o przewodnictwie Polski w Radzie UE. Jak stwierdził wiceminister spraw zagranicznych Piotr Serafin, są powody do dumy, a Polska zdała test prezydencji. Jego zdaniem, udało się m.in. zbudować klimat zaufania i współpracy w relacjach z Parlamentem Europejskim, np. podczas negocjacji Wieloletnich Ram Finansowych. Nasze przewodnictwo w Radzie UE pokazało, jak sprawna jest polska administracja, był to także test dla klasy politycznej i rządu. Według wiceministra, Polska pokazała, że ma wizję, w którą stronę powinna rozwijać się integracja europejska. Mówiąc o osiągnięciach polskiej prezydencji, wymienił m.in. tzw. sześciopak (obowiązujące od grudnia 2011 r. 6 aktów prawnych wzmacniających koordynację polityk gospodarczych w UE), zainicjowanie i nadanie właściwej dynamiki negocjacjom wieloletniego budżetu UE, a także sukces Partnerstwa Wschodniego w Polsce. Senat zdecydował ponadto, po 7-godzinnej, burzliwej debacie, o przyjęciu sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2011 r. Wnosiła o to Komisja Kultury i Środków Przekazu. Senacką debatę nad sprawozdaniem zdominowała kwestia koncesji na nadawanie na multipleksach cyfrowych i nieprzyznanie koncesji Fundacji Lux Veritatis i Telewizji Trwam, a także rozkładanie przez radę opłat koncesyjnych na raty, wskazane ostatnio we wnioskach NIK. Na pytania senatorów odpowiadał przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Jan Dworak.